Lutherie Koen Roggemans

Een archtop uit een klein Duits fabriekje. De eigenaar kocht het instrument in 1961 in een gitaarwinkel in de Adegemstraat in Mechelen.

Het is een mooi instrument: massief vuren top en esdoornen rug, zijkanten en hals, binding rond het fretbord en de F-gaten, een mooi staartstuk met het logo van de fabrikant. De gitaar kan echter wat verzorging gebruiken na al die jaren. Ze werd binnen gebracht omdat het kunststof vleugeltje van een stemschroef afgebroken was.

De stemschroeven zitten vast op een strip. De afstand ertussen is 1 1/2 inch, terwijl de standaardafstand 1 3/8 inch is. Ik heb nergens stemschroeven met 3 op een strip en de juiste afstand gevonden.

Een alternatieve mogelijkheid was om de stemschroeven door aparte te vervangen – dan is de afstand immers niet belangrijk meer. Maar de lak en het hout onder de strips bleek erg beschadigd. Bovendien wijkt het dan toch al erg af van het origineel, wat jammer is.

Ik heb de stemschroeven hersteld: het metaal ultrasoon gereinigd en gepolijst, daarna gesmeerd met olie op teflon gebaseerd. Na wat zoeken heb ik een set met 6 op te smelten knopjes gevonden, zodat ik ze alle 6 met identieke knopjes kon vervangen.

En dit is het resultaat:

De schroeven lopen terug soepel – als nieuw.

En dan de frets gevlakt zover als mogelijk – ze zijn eigenlijk versleten – fretbord gepoetst en geolied, nieuwe snaren gelegd, actie en intonatie geregeld en spelen maar!

Deze gitaar wordt in C-stemming gebruikt. De snaren wipten uit de topkam. De sterke hoek waaronder de snaren naar de stemmechanieken gaan verklaart veel natuurlijk. De grafiet topkam was versleten en werd vervangen door eentje in been. Benen topkammetjes zij erg hard. Ik maak ze vanuit een ruw stukje been op maat, dus ik kon de snaren iets dieper leggen dan wat eigenlijk volgens de regels van de kunst zou moeten. Dat zou er moeten voor zorgen dat ze goed blijven zitten, ook bij wat ruwer spel en lage snaarspanning.

Ik heb de foto genomen in de koffer, want dit model leent zich blijkbaar niet om zomaar op een willekeurig gitaarstand te zetten.

Niet één, maar twee gele Ibanez Jem 777. Blitse gitaren, superdunne nek, Floyd Rose bridge … racemachines.

Maar, een beetje moe. Ze zijn van de laat jaren ’80 en dat was er wel aan te zien. Bij beiden hadden de frets behoorlijk wat sleet, en bij één van beide was er geen herkronen meer aan. Dus nieuwe frets er in, Dunlop 6140 wat er misschien wel origineel in zat.

Verder kregen ze beide een grondige polijstbeurt van de lak, wat kleine elektronica-herstellingen, afstelling en bij eentje een herstelling aan de bridge en natuurlijk nieuwe vederlichte snaren.

Een Hagström Super Swede met losse fretbord-inleg. Bijna alle inleg zat los en stak boven het fretbord uit. Jammer genoeg was er ook één inlegblokje verdwenen.

Dat werd nieuw op maat gemaakt uit Perloïd. Perloïd is een mengsel van nitrocellulose en camfer, dat opgelost wordt en dan voorzichtig geroerd. Na verdamping van het oplosmiddel krijg je een product dat er wat uitziet als parelmoer. Dat wordt dan in plaatjes gezaagd en gebruikt als goedkoper alternatief. Perloïd kan bewerkt worden met een kunstofzaag, vijl, schuurpapier en dergelijke om het op maat te maken. Lijmen kan met aceton of cyanoacrylaat-lijm.

Op de foto wordt het gevlakt tot gelijk met het fretbord. Deze stap gebeurt normaal gezien voor het plaatsen van de frets, maar bij een herstelling is alles anders natuurlijk.

Een Fender Duo Sonic op de werkbank. Dit schattig kleine gitaartje (22 1/2 ” scale) moet gebouwd zijn tussen 1959 en 1964 en had wat verzorging nodig. Het is de daily driver van de eigenaar. Een nieuwe topkam, frets vlakken en herkronen en een algemene opfrisbeurt van metaal en lak zorgden voor dit resultaat.

Deze Casio kwam binnen omdat de randen van de frets onaangenaam scherp waren. Tijdens het afstellen van de actie bleek fret 13 veel te hoog te zitten. Vlakken en herkronen dus. Twee Epiphones met fretbordproblemen na elkaar. Hm.

Een mooie Epiphone Wildcat komt binnen met een hoge actie, een vreemd gevoel bij het bewegen van de Bigsby-arm en gekraak in de toonregeling.

De hoge actie bleek niet lager te regelen, omdat het fretbord zo ongelijk was. Hoe is dat ooit zo uit de fabriek geraakt. Na wat nameten bleek vlug dat de enige oplossing was om het hele fretbord te vlakken en de frets te herkronen.

De toonregeling vroeg om een nieuwe pot – een kleintje om door het F-gat te kunnen vervangen worden. CTS heeft zo’n modelletje. Ik heb ineens ook de condensator vervangen door een orange drop.

De aluminium Bigsby had veel oxidatiemateriaal in de draaischijf van de arm zitten. Reinigen, polijsten en zuinig oliën van het draaivlak loste dit probleem op.

Deze gitaar kwam in mijn atelier als een versleten Fender hals, een body en nog wat losse onderdelen.

De frets werden vervangen en het fretbord gevlakt. Ik maakte er volledig nieuwe elektronica voor met Dimarzio pickups. Alles werd samengevoegd tot deze karaktervolle gitaar.

Ze klinkt als een bel en speelt nagenoeg vanzelf. Wat een fijn instrument!